నా నేను...

 

తెల్ల పేజీల మీదున్న ఎగుడుదిగుడు జీవితాన్ని
రూళ్ళ పేజీల  పుస్తకంలోకి ఎక్కిస్తున్నప్పుడల్లా

ఒక దీపాన్ని అరచేతిలో ఎత్తి పట్టుకుంటావుగా

అప్పుడు అనుకుంటాను...

ఆ గరుకు చెంపల మధ్య వాలిన కుదురైన నవ్వుని చూస్తూ

చాలా గట్టిగా అనుకుంటాను....

నేనెవరో ఆ నా నించి పారిపోవాలని!

కొన్ని నిస్సహాయతలూ.. అనేక చీకట్లూ

కలిసి వేసిన తోవల వెంట
అపసవ్యాల బలవంతపు అడుగులూ

ఈ ఆనవాళ్ళన్నీ

విరిగిన అద్దంలోకి విసిరేసి

మెల్లగా నా నించి నేను తప్పించుకుపోవాలని...

నీకు తెలియడం కోసమే జీవితం మొదటి కంటా వెళ్ళి

మళ్ళీ బతికి రావాలనీ

కేవలం అందుకోసమే నా నించి నేను వెనక్కి పారిపోతుంటానా...

వేసవి వెళ్ళాక కూడా భళ్లున నవ్వుకుంటూ పూచే బొండుమల్లెల్లా

ఇక్కడో నేనూ.. అక్కడో నేనూ

సీమచింతకాయల వాటాలేస్తూ

కొత్త రిబ్బన్ల కోసం మారాం చేస్తూ

అమ్మకోసం గవ్వలేరుతూ

వోణీ కొంగు కింద వానలో తడుస్తూ

నానమ్మ చేతికర్రనవుతూ

గాబు నీళ్ళలో జాబిల్లిని ముద్దు చేస్తూ

పదిలంగా దాచుకుని అప్పుడప్పుడూ

ముచ్చటగా  చదువుకునే వాక్యాల్లాంటి నేను...

ఆ పరుగులో ఎదురవుతున్నాను!

వదిలేయాల్సినవి సరే... మరి వొడిసి పట్టుకుని

ఎప్పటికీ అట్టిపెట్టేసుకోవాల్సిన... నాక్కావాల్సిన నేను

వాయిల్ చీర కుచ్చిళ్ళలో వెన్నెల పాటలు పాడుతున్న నీకు

మరొక్కసారి పరిచయమవ్వనీ!

నేనంటే తప్పొప్పుల నేనని

అర్ధమవ్వనీ!!

ఉదారంగా గదిలోకి వీస్తున్న నిమ్మచెట్టు గాలిని

కాస్త ముఖానికి రాసుకుంటూ

పైకి లేచి ముద్దు పెట్టుకున్నావు చూడూ...

ఎందుకనో కాస్త చెప్పవూ!?

----
మొదటి ప్రచురణ - ATA సావనీర్ జులై 2022

శ్రీకాంత్ కవిత్వం

 

అనేక రకమైన భావాలు.. కరుణా, చిరాకూ, ఆహ్లాదమూ, భరించలేని బాధా, తట్టుకోలేని ప్రేమా, ప్రాణం పోయేంతటి నొప్పీ, సేద తీర్చే హాయీ……

కవులు కవిత్వాన్ని ఎక్కడినించో పుట్టించరు. మన చుట్టూ ఉన్న సమాజాన్నే, ప్రకృతినీ, మనుషుల్నీ వాటితో పెనవేసుకున్న అనుభవాల్ని అనుభూతి చెంది తన పదాలతో, పదబంధాలతో వ్యక్తపరుస్తారు. ఆ రాతలు పాఠకుల మనసు పొరల్లో అణిగిపోయి మరుగునపడ్డ ప్రపంచాన్ని వెలికిదీయడం గానీ లేక ప్రపంచాన్ని కొత్తగా చూడగలిగే దృష్టిని గానీ ఇవ్వగలిగితే అవి సార్ధకమైనట్టే.

 

కవి తన భావజాలాన్నీ లేదా జీవలక్షణాన్నీ తను వాడే పదాలలోనో లేక మెటాఫర్ ల లోనో చూపించడంవల్ల ఆ కవిత్వ ప్రభావం మన మీద వివిధ రకాలుగా ఉంటుంది. ఉదాహరణకి మహాప్రస్థానం చదివి మూసేసాక సమభావ సమాజం కోసం కవి పడ్డ ఆవేదన మనలో ఒక ఇన్స్టెంట్ విప్లవావేశాన్ని పుట్టిస్తుంది. అదే, గీతాంజలి చదివాక ఒక సాధారణ జీవితంతో మమేకమైన ఈశ్వరప్రేమ ఆర్ధ్రంగా మనసుని కమ్మేస్తుంది!

 

కానీ శ్రీకాంత్ కవిత్వం పూర్తిగా విరుద్ధం. అతను కవిత్వం రాస్తాడో లేక కధలకి కవిత్వాన్ని అలంకరిస్తాడో మరి ఒక్కొక్కటీ చదివాక ఒక దీర్ఘమైన పురాతన గాధ ఏదో విన్నట్టు మనసు వివిధ పోకడలు పోతుంది!!

 

అలుపు తీర్చుకోడానికి అరుగు మీద చేరగిలబడ్డ అమ్మ పైట కొంగు అధాటున ముఖం మీద వాలినట్టూ..

 

మనసంతా బురద కాళ్ళతో చిత్తడి చిత్తడి గా తొక్కినట్టూ…

అప్పుడే కడిగిన నాపరాయి మీద నాలుగైదు పారిజాతాలు జలజలమని రాలినట్టూ…

ఎవరో తీరిగ్గా మణికట్టు నరాన్ని సన్నగా కోస్తున్నట్టూ…

అప్పటికప్పుడు లేచెళ్ళి బాకీ ఉన్న ముద్దు లెక్కలన్నీ తేల్చు కోవాలన్నట్టూ…

గుండ్రాయితో బాదంకాయికి బదులు వేలు మీద చితక్కొట్టుకున్నట్టూ..

 

దారితప్పి గంధర్వుల గాన కచ్చేరీలోకి వచ్చినట్టూ..

 

అనేక రకమైన భావాలు.. కరుణా, చిరాకూ, ఆహ్లాదమూ, భరించలేని బాధా, తట్టుకోలేని ప్రేమా, ప్రాణం పోయేంతటి నొప్పీ, సేద తీర్చే హాయీ…… ఏ కవిత ఏ అలౌకికానుభూతిని వదిలి వెళ్తుందో చదవడమయ్యేవరకూ చెప్పలేము. 

 

సాధారణ జీవితాన్ని అబ్బురమైన మాటల్లో ఎలా చెప్తాడో అసాధారణ సంఘటల్ని అంతే సావకాశంగానూ అలజడి లేకుండానూ వివరిస్తాడు!

 

శ్రీకాంత్ కవిత్వంలో పిల్లలు మూడడుగుల మల్లెపూవులవుతారు… వృద్ధాప్యపు అరచేతుల అమ్మ ఓర్పుతో పలకరిస్తుంది… స్త్రీలు చితికిన యోనిలాగా, నమిలి ఊసేసిన పెదాలులాగా ఉండనివ్వమంటారు… వర్షం కురిసే కళ్ళుంటాయు.. స్వప్న సువాసనలని అనువదించే నవ్వులుంటాయి!

 

‘ఎందుకో ప్రేమిస్తారు స్త్రీలు’ తో పరిచయమయ్యాడు. ఆ ఉలికిపాటుని ఎప్పటికీ మర్చిపోలేను. ఇప్పటికీ అందులోని ‘ ఎందుకో కానీ నీకు మృత్యువుని పరిచయం చేసి మృత్యుంజయులుగా మిగిలిపోతారు స్త్రీలు’ అన్న వాక్యం గొణుక్కుంటూనే ఉంటాను. తేలికగా ఎలా ఉండాలో తెల్సుకోవాల్సిందేనని పట్తుదలతో తన ‘పురాకృతం’ గాఢతలో ఎప్పటికప్పుడు మునిగిపోతూనే ఉంటాను.

నా వరకూ  శ్రీకాంత్ కవిత్వం అంటే ఒక మిస్టీరియస్ అరణ్యంలో తప్పిపోవడం లాంటిది.. దారి దొరికి బయటకొచ్చేలోపల అంతులేనన్ని భావోద్వేగాలు పలకరించి వెళ్తాయి.

I am glad he happened to us!

– నిషిగంధ 

శ్రీకాంత్ కొత్త కవిత్వ సంపుటి నుంచి కొన్ని కవితలు:

December moon

 సన్నగా గాలి తాకిడి, నా భుజంపై

నువు తలను వాల్చినట్లు –

చుట్టూ, రాత్రి కురుల సువాసన!

 

ప్రచురణ: సారంగ

 

వెళ్తూ... వెళ్తూ...

 

 

 

-- TANA Souvenir, July 2019 

నాకు నచ్చిన కవిత - పాట ఒకటి

 

నా కవితల్లో ఆయనకి నచ్చని ఆడంబరాలూ, దీర్ఘాలూ చాలా ఉంటాయని నా గట్టి నమ్మకం. అందుకే నా రచనలేవీ ఒకటీ రెండు లైన్ల కంటే ఎక్కువ తన కళ్ళని పట్టి ఉంచవని అనుకుంటాను!

కానీ, నా అంచనాలని పక్కకి తోస్తూ ఈ స్పందన.... చదివాక ఎలా ధన్యవాదాలు చెప్పాలో తెలీక నాకు తెలిసిన భాష మొహం చాటేస్తోందిప్పుడు! ధన్యవాదాలు, భూషణ్ గారూ!

అప్పుడెప్పుడో చెప్పినట్టు, మొదటి ప్రయత్నంలోనే ఐఐటీ లో ఇష్టమైన సబ్జెక్ట్ లో సీట్ వచ్చిన ఆనందం!!! 

-- April 2018

పాట ఒకటి…

ఖచ్చితంగా ఇలాంటప్పుడనేం కాదు కానీ
బద్దకపు మధ్యాహ్నాలు నింపాది నీడల్లోకి వాలుతున్నప్పుడో
నిదురించే ఆకుల మధ్య వెన్నెల విరిగిపడుతున్న సమయాల్లోనో
పాట ఒకటి గుర్తుకొస్తుంది, లీలగా.

మసకబారిన ఒకానొక సాయంత్రంలో ముడుచుకున్న టీకొట్టూ
ఓ మూల బరువుగా ఊగుతున్న రేడియో
మరుగుతున్న టీ లోంచి సుడులు తిరుగుతూ,
టప్… టప్… చూరు నీళ్ళని దాటుకొచ్చి
మొదటిసారిగా పలకరించిందీ పాట!

చెదురు మదురు వర్షాన్నో లేక చిందరవందర గాలినో
గబగబా దాటేస్తున్న అడుగులకి
అడ్డుపడి ఆపింది!
అత్యంత ప్రియమైన వ్యక్తి చెయ్యి పట్టి పిలిచినట్టు
కదలలేక… వదలలేక...
చినుకులతో చేయి కలిపి పాటలో ఒలికిపోయిన
అప్పటి నేను మొత్తంగా గుర్తొచ్చేశాను కానీ
పాట మాత్రం ఇంకా, లీలగానే!

పొడవాటి కాలేజీ కారిడార్లలో
ఈ పాటతో మొదలైన పరిచయాలు, పదిలపడ్ద ఇష్టాలు
చీకటి ఒంటరి వేళల్లో ఈ పాటనెక్కి
చేసిన పాలపుంతల ప్రయాణాలు
ధూళిలా సనసన్నగా రాలుతున్న జ్ఞాపకాలు

ఇన్నేళ్ళ పగుళ్ళలో చెల్లాచెదరయి ఎక్కడ ఇరుక్కుపోయిందో
పనుల మధ్య నిశ్శబ్దంలో ఇప్పుడు వుండుండీ ఊగులాడుతోంది!
నీళ్ళ చప్పుళ్ళనీ పిల్లల అల్లర్లనీ తన జట్టులోకి చేర్చుకుని
మొదలూ చివరా కాని రెండు మూడు పదాల పరదా చాటు నుండి
దొరికీ దొరక్కుండా దాగుడుమూతలాడుతూ…
ఈ పాట ఒకటి, ఉక్రోషాన్ని ఉదారంగా ఇస్తోంది!

కలత నిద్ర ఒత్తిగిలిలో ఏ నడిఝామునో
ఎక్కడిదో ఒక గాలి తెర మగత కళ్ళని తాకిపోతుందా,
గజిబిజి జ్ఞాపకాల ప్రవాహాల్ని తప్పించుకుని
పాట మొత్తం పెదవుల మీదకి చేరిపోతుంది!
మహా శూన్యంలోకి ఒక పక్షి ఈక జారుతున్నట్టు
పల్చటి తేలిక… కాస్త శాంతి… చిన్న నిట్టూర్పూ!


(మొదటి ప్రచురణ ఈమాట లో)

ఒకే ఒక్క శబ్దం 18 - మనలోకి మనం పుప్పొడిలా...

కొన్ని మాటలూ, పాటలూ, కవితలూ దయలేనివి! కదిలించీ, కంపించి పోయేట్లు చేసి.. మనలోకి మనం పుప్పొడిలా రాలిపోయేలా చేస్తాయి.

‘…నహీ ఆయే కేసరియా బల్మా హమారా..’ అంటున్న శుభా ముద్గల్ స్వరంలో మునిగి, ఆ భావావేశంలో ఊపిరాడక ఉగ్గపట్టినట్లుండగానే ‘యే బారిష్ గున్‌గునాతీ థీ…….’ అంటూ గంభీరంగా గుల్జార్ గొంతు పొదవిపట్టుకుంటుంది.. ఆ మరునిమిషంలోనే ఆ పదాలు తడిచిన కనురెప్పల గుండా గుండెని పెకలించివేస్తాయి!

వెలుతురూ, చీకటితో సంబంధం లేకుండా చుట్టూ నిశ్శబ్దం ఒక కంచెలా పాతుకుపోతుంది. ఎక్కడో మనకి సంబంధంలేని అడవిలోతన మానాన తాను కురుస్తున్న వర్షం అకస్మాత్తుగా రెక్కలు విదిల్చుకుంటూ వచ్చి మన తలుపవతలే కురుస్తున్నట్లు… ఎన్నెన్నో సంగతులు.. బుజ్జగించేవీ, పదునైనవీ, వణికించేచీ… ఏవేవోజ్ఞాపకాలు ఆ కంచె లోపల చేరతాయి.

ఎంతసేపనీ, ఎన్నిరోజులనీ ఇంక లెక్కలనవసరం!

 
రెయిన్‌కోట్ సినిమాలో ‘పియా తోరా కైసే అభిమాన్ ‘ పాట, మధ్య మధ్యలో గుల్జార్ స్వయంగా వినిపించే ఈ కవితా ఆ కోవలోకే వస్తాయి. 


ఏదో ఈదురుగాలి వల్ల అనుకుంటా…

ఏదో ఈదురుగాలి వల్ల అనుకుంటా

ఈ గోడకి తగిలించి ఉన్న చిత్రం పక్కకి ఒరిగింది

 

పోయిన వర్షాకాలంలో గోడలు ఇంత తేమగా లేవు

ఈసారి ఎందుకో వీటిలో తడి చేరింది..

బీటలు వారాయి.

ఈ చెమ్మ ఎలా పారుతుందంటే

ఎండిన చెంపల మీదుగా కన్నీటి తడి జారుతున్నట్టుంది!

 

ఈ వాన ఇంటి పైకప్పు మీద తనలోతాను పాడుకుంటుండేది

కిటికీల అద్దాల మీద తన వేలికొసలతో ఏవేవో సందేశాలు రాస్తుండేది

ఇప్పుడు మాత్రం మూసిన వెంటిలేటర్ అవతల నిర్లిప్తంగా కురుస్తోంది!

 

ఇప్పటి మధ్యాహ్నాలని చూస్తుంటే

ఏ పావులూ లేని చదరంగపు బల్ల ఖాళీగా పరిచినట్లుంది

ఎత్తుగడ వేయడానికి ఎవరూ లేరు.. తప్పించుకునే ఉపాయాలు అసలే లేవు!

 

పగలు మాయమయింది.. ఇక రాత్రి కూడా తప్పించుకుపోతోంది

ఆసాంతం ఆగిపోయింది!

 

అనుకోని ఋతుపవనాల వల్లనే అనుకుంటా

ఈ గోడ మీద తగిలించిన చిత్రం పక్కకి ఒరిగిపోయింది!

 

మూలం:
Kisi mausam ka jhonka tha…

Kisi mausam ka jhonka tha
Jo iss deewar par latki tasveer tirchhi kar gaya hai

Gaye sawan mein ye deeware yun seeli nahi thi
Na jane kyun iss dafa inn mein seelan aa gayi hai
Daraarein pad gayi hain
Aur seelan iss tarah behti hai jaise
Khushk rukhsaaro par geele aansun chalte hain

Ye baarish gungunati thi isii chhat ki mundero par
Ye ghar ki khidkiyon ke kaanch par ungliyon se likh jaati thi sandese
Bilakhti rahti hai baithi hui ab band roshandano ke peechhe
Dopehre aisi lagti hain
Bina moheron ke khali khane rakkhe hain
na koi khelne wala hai baazi, aur na koi chal chalta hai

Na din hota hai ab na raat hoti hai
Sabhi kuchh ruk gaya hai
 
Wo kya mausam ka jhonka tha
Jo iss deewar pe latki tasveer tirchhi kar gaya hai


మొదటి ప్రచురణ సారంగలో...

 

ఒకే ఒక్క శబ్దం 17 - లేదులే, నేనలాంటి విముక్తి కోరట్లేదు!

నువ్వెళ్తున్న సంగతి పాపం నీక్కుడా తెల్సుండదులే! వెళ్తూ వెళ్తూ హడావిడిగా బుద్దుడి విగ్రహం దగ్గర నాలుగు నందివర్ధనాలు పెట్టి, కాళ్ళల్లో చెప్పులు దూర్చి కూడా ఎందుకో ఆగి క్షణ కాలం ఆ మౌనినీ, వెనువెంటనే నన్నూ ఆప్తంగా చూశావు.

ఆ రోజు సాయంత్రం పార్టీకి వేసుకుందామనుకుని బయటపెట్టిన బట్టలూ, ఎలాగైనా ఆరోజుకి ముగించేస్తానని అనుకున్న పుస్తకంలోని ఆఖరి పది పేజీలూ ఇవాళ్టి రోజున కూడా చాలా ఓపిగ్గా ఎదురుచూస్తున్నాయి.
నేనూ.. ఆ నందివర్ధనాలూ మాత్రం ఒకేలా మిగిలాం!

పువ్వులంటూ నువ్వు, కాయలంటూ నేనూ కావాలని ఇష్టంగా తెచ్చుకున్న నారింజ చెట్టు కోసం తవ్విన గొయ్యి మాత్రం చాలా అసహనంగా చూస్తోంది. చాలా సార్లు దాని పక్కనే కూర్చుని బొమ్మా బొరుసు వేస్తుంటాను.. నేనా, నారింజ చెట్టా అని!
కాసేపేలే!
నువ్వు పెంచుకునే పిట్టలకి గింజలు వేయాలన్న నెపంతో చివాలున లేచి వచ్చేస్తాను!
 
అప్పటివరకూ ముద్దగా, ముగ్ధంగా నవ్వుతున్న పువ్వు రేకలన్నీ ఒక సన్నగాలి స్పర్శతోనే ఊగి, రాలి పడిపోయాక స్థాణువైపోయే తొడిమని చటుక్కున నువ్వు తుంచేసేప్పుడు విసుక్కున్నాను కానీ, ఒక మహా దిగులు నించి తప్పించడమని ఇప్పుడిప్పుడే అర్ధం అవుతుంది.

లేదులే, నేనలాంటి విముక్తి కోరట్లేదు!

వెళ్ళాల్సిన దూరం ఇంకా ఉంది కానీ, మొదలూ చివరా కూడా కూడానే ఉంటావనుకుంటే.. కాస్త వరకూ తోడొచ్చినట్లు వచ్చి, ఒంటరిగా వదిలేస్తే ఎలా!?
తోవ కనబడుతూనే ఉంది కానీ, ముందుకెళ్ళాల్సినప్పుడల్లా మాత్రం కాస్త వెనక్కెళ్ళి నువ్వు వేసిన అడుగుల్ని కొన్ని అప్పుగా తెచ్చుకుంటూ ఉంటాను!

నువ్వొదిలి వెళ్ళిన రోజులు… 

 

నువ్వొదిలి వెళ్ళిన రోజులు ఇంకా లాన్‌లో వైర్ మీద వేళ్ళాడుతున్నాయి 

అవి పాతబడనూ లేదు, అలా అని రంగు వెలిసిపోలేదు

ఎక్కడా కూడా ఏ కుట్టూ చెక్కుచెదరలేదు!

యాలకుల మొక్క పక్కనే ఉన్న రాయి మీద
కాస్తంత త్వరగా అయితే నీడ పరుచుకుంటోంది
ఆ మొక్క మాత్రం ఇంకొంచెం గుబురుగా పెరిగింది
నేను ఆ కుండీని కొంచెం కొంచెం జరుపుతూ ఉంటాను..
ఫకీరా ఇప్పుడు కూడా నా కాఫీని అక్కడికే తెస్తాడు
ఉడుతలని పిలిచి బిస్కట్లు తినిపిస్తుంటాను
అయినా అవి నా వంక అనుమానంగా చూస్తుంటాయి 
నీ చేతి పరిమళం వాటికి బాగా పరిచయమనుకుంటా!

అప్పుడప్పుడూ సాయంత్రమవుతూనే ఒక డేగ పైకప్పు నించి వాలుతుంది
అలసటగా కాసేపు లాన్‌లో ఆగి, 
బత్తాయి చెట్టు వైపుకి ఎగిరి, తెల్లని గులాబీ పూల మధ్యలో మాయమైపోతుంది
అచ్చు ఐస్ ముక్క విస్కీలో కలిసిపోయినట్టుగా!

ఇవాళ్టి రోజుని నా మెడలోంచి స్కార్ఫ్‌లా తీసి వేసి,
నువ్వొదిలి వెళ్ళిన రోజుల్ని చుట్టుకుంటాను
నీ పరిమళంలో ఎన్నో రోజుల్ని గడిపివేస్తుంటాను!

నువ్వొదిలి వెళ్ళిన రోజులు ఇంకా లాన్‌లో వైర్ మీద వేళ్ళాడుతున్నాయి
అవి పాతబడనూ లేదు, అలా అని రంగు వెలిసిపోలేదు
ఎక్కడా కూడా ఏ కుట్టూ చెక్కుచెదరలేదు!


మూలం:
Tere Utaare Hue Din Tange Hain Lawn Mein Ab Tak..

Tere utaare hue din tange hain lawn mein ab tak,
na woh puraane hue hain, na unka rang utra..
kahin se koi bhi seevan abhi nahin udhadi …!

Elaichi ke bahut paas rakhe patthar par,
zara si jaldi sarak aaya karti hai chhanv..
Zara sa aur ghana ho gaya woh paudha,
main thoda thoda woh gamla hatata rehta hun.
 
Fakeera ab bhi wahin meri coffee deta hai..
gilhariyon ko bula kar khilata hun biscuit.
Gilahariyaan mujhe shaq ki nazar se dekhti hain..
woh tere haathon ka maans jaanti hongi …!

Kabhi kabhi jab utarti hai cheel shaam ki chhat se..
thaki thaki si zara der lawn mein ruk kar,
suffeid aur gulaabi masumbe ke paudhon mein hi ghulne lagti hai..
ki jaise barf ka tukda pighalta jaaye whiskey mein …!

Main scarf din ka gale se utaar deta hun..
tere utaare hue din pehen ke ab bhi main,
teri mehak mein kayi roz kaat deta hun …!

Tere utaare hue din tange hain lawn mein ab tak,
na woh puraane hue hain, na unka rang utra..
kahin se koi bhi seevan abhi nahin udhadi!!



*******************************

చిత్రం

గుర్తుందా ఒకరోజు?

నా బల్ల మీద కూర్చున్నప్పుడు

సిగరెట్ డబ్బా మీద నువ్వు

చిన్న మొక్కలాంటి

ఒక చిత్రాన్ని గీశావు…

వచ్చి చూడు,

ఆ మొక్కకి ఇప్పుడు పూలు పూస్తున్నాయి!

మూలం:
Sketch

Yaad Hai Ik Din?
Mere Maze Par Baithe Baithe
Cigartte Ki Dibiya Par Tumne
Chhote Se Ek Paudhe Ka
Ek Sketch Banaya Tha

Aakar Dekho,
Us Paudhe Par Phool Aaya Hai



మొదటి ప్రచురణ సారంగలో...

ఒకే ఒక్క శబ్దం 16 - ఇంకా భూమి కోలుకోనేలేదు!

జీవితంలో కొన్ని ముఖ్యమైన విషయాల గురించి అవగాహన కలిగేది సినిమాల వల్లనే అనుకుంటా, నా మట్టుకూ!
చిన్నప్పుడెప్పుడో ‘కాశ్మీర్ కీ కలీ’ సినిమా పాటలు చూసినప్పుడనుకుంటా మొదటిసారి ఆ ప్రాంతం మీద ఆసక్తి కలిగి ఎక్కడా, ఏమిటీ అనే ప్రశ్నలు ఉదయించాయి.

తెల్లని పర్వత శ్రేణులూ, పచ్చని లోయలూ, సరస్సులూ, అన్నిటినీ మించిన కాశ్మీరీ అమ్మాయిల అందం, అమాయకత్వపు నవ్వు… ఇదేదో పెద్దయ్యాక పదే పదే వెళ్ళాల్సిన ప్రదేశం అని తీర్మానించుకున్న రోజులవి!

‘రోజా’ సినిమాతో ఆ ఆశలన్నీ పటాపంచలయ్యాయి, అది వేరే విషయం! అసలు కాశ్మీరు సంక్షోభంలో ఎవరి పాత్ర ఎంత అనే వాదోపవాదాలు పక్కన పెడితే కాలేజీ రోజుల్లో నా హాస్టల్ రూమ్మేట్, కాశ్మీరీ అమ్మాయి కళ్ళల్లో నిరంతరం కనిపించిన భయం ఇంకా గుర్తుంది.

 

వాళ్ళు ఎలాంటి పరిస్థితుల్లో, ఎలాంటి సమయంలో ఊరు వదిలి రావాల్సి వచ్చిందో చెప్పాలంటే ఒక పెద్ద కధ అవుతుంది, కానీ తను అన్న ఒక మాట ఎప్పటికీ గుర్తుంటుంది, ‘ఇప్పుడు ఎక్కడ ఉన్నా, క్షేమంగానే ఉన్నా కానీ ఏదో కార్నివాల్ లో తప్పిపోయినట్టు భయం, ఆందోళన! ఏదో ఒక రోజు మన ఊరుకి, మన వాళ్ళ దగ్గరకి వెళ్ళిపోతామనే ఆశ. ‘

 

ఆ మధ్యనెప్పుడో ఈ కింది చిట్టి గుల్జార్ కవిత చూడగానే మళ్ళీ ఆ అమ్మాయి ముఖం కళ్ళ ముందు నిలిచింది.

కాశ్మీరు నించి వచ్చిన పండిట్‌లు

తమ పేరుతో ఇంటికి ఉత్తరాలు రాస్తుంటారు

తాము వదిలివచ్చిన ఇంటికి కనీసం

ఎవరో ఒకరు వస్తూ పోతూ ఉంటారని!

కాశ్మీరు లోయ

ఎంతో ఉదాశీనంగా ఉంటుంది ఈ లోయ
ఎవరో వేలితో బలవంతంగా గొంతుని నొక్కిపెట్టినట్టు

ఇది ఊపిరి తీసుకోవాలి, కానీ ఊపిరి అందనీయనట్టు!

మొక్కలు మొలవడానికి ఎంతో ఆలోచిస్తూ అనుమానపడుతుంటాయి

మొదట పెరిగిన తల అక్కడికక్కడే తీసివేయడుతుందని

మబ్బులు తలలు వంచుకుని వెళ్తుంటాయి, నపుంసకుల్లా

వాటికి తెలుసు రక్తపు మరకల్ని కడిగివేయడం తమకి చేతకాదని!

 

చుట్టూ పరిసరాల్లో పచ్చదనమే కానీ, గడ్డి మాత్రం ఇప్పుడు పచ్చగా లేదు

బుల్లెట్లు కురిసిన గాయాలనించి ఇంకా భూమి కోలుకోనేలేదు!

 

ఎప్పుడూ వచ్చే వలస పక్షులన్నీ

గాయపడిన గాలికి భయపడి వెనుతిరిగి పోయాయి

ఎంతో ఉదాశీనంగా ఉందీ లోయ.. ఇది కాశ్మీరు లోయ!

మూలం:

Vaadii-E-Kashmiir

 

Badii udaas hain vaadii

Galaa dabaayaa huaa hain kisii ne ungalii se

Ye saans letii rahen, par ye saans le na sake!

 

Darakht ugate hain kuch soch-soch kar jaise
Jo sar uthaayegaa pahale vahii kalam hogaa

Jhukaa ke gardane aate hain abr, naagim hain

Ki dhoyen jaate nahii khoon ke nishaan un se!

 

Harii-Harii hain, majar ghaans ab harii bhii nahii

Jahaan pe goliyaan barsii, jamiin bharii bhii nahin

 

Vo migratory panchii jo karate the

Vo saare jakhmii hawaavon se dar ke laut gaye

Badii udaas hai vaadii – ye vaadii-E-Kashmiir!!

మొదటి ప్రచురణ సారంగలో...

 

ఒకే ఒక్క శబ్దం 15 - ఇవన్నీ ఏమైపోతాయి!?

ఒకప్పుడు.. చాన్నాళ్ళ క్రితం పుస్తకాల షాపుకి వెళ్ళడమంటే చెప్పలేని ఉత్సాహం. దాచుకున్న పాకెట్‌మనీని ఒకటికి పదిసార్లు లెక్కపెట్టుకుని, కొనాల్సిన పుస్తకాల జాబితాని అరడజను సార్లైనా సరిచేసీ… తీరా అక్కడికెళ్ళాక ఇంకొన్ని పుస్తకాలు నచ్చేసీ, ఏది కొనాలో ఏది వాయిదా వేయాలో తేల్చుకోలేక అక్కడే అదేపనిగా తచ్చట్లాడిన పుస్తకాల రాక్‌లు గుర్తొస్తుంటాయి అప్పుడప్పుడూ!

కొత్త వాసనతో పెళపెళలాడే పేజీలు తిప్పుకుంటూ ఆ పుస్తకాల్ని చదవుకోవడం ఇంకో అనుభవం.. మనమూ, మన పుస్తకమూ తప్ప ఇంకేదీ ఉండని సమయాలూ, ప్రదేశాలూ వెదుక్కుని ఆ అక్షరాల్లో తప్పిపోవడం గమ్మత్తుగా ఉండేది.

పుస్తకమంటే ప్రాణం అయితే అది ఏ రూపంలో ఉన్నా ఇష్టం గానే ఉంటుంది.. కాయితమైనా, కంప్యూటర్ స్క్రీన్ అయినా! కాకపోతే ఇప్పుడంతా ఇన్‌స్టెంట్… ఎదురుచూడటమంటే మహాపరాధం చేసినట్టే! ప్లానింగులూ, షాపింగులూ అనే ప్రోసెస్ ఆప్టిమైజ్ చేశేయబడి ఒక క్లిక్ లో మన కళ్ళ ముందు ఉంటుంది. అయినా పెద్ద తేడా ఏం కనబడదు.. ఎలక్ట్రానిక్ బుక్ రీడర్ అయినా చేతిలో ఇమిడి పోయే ఒకలాటి అచ్చు పుస్తకమే!

వెల్లకిలానో లేక బోర్లానో పడుకునీ ప్రబంధ నాయికలా వేలికొసలతో వాలుజడని తిప్పుకుంటూ ఒక్క రీడర్‌తో బోల్డన్ని పుస్తకాలు చదివేసుకోవచ్చు!

కాకపోతే ముందుపేజీ తిప్పి అపురూపంగా చూసుకుంటే మన పేరో లేక ‘ప్రేమతో…’ అంటూ మనకిచ్చిన వారి పేరో కనబడదు! ఇంకా, గుల్జార్ అన్నట్టు చదువుతూ ఉంటే మధ్యలో ఉన్నట్టుండి నెమలీకలూ, ఎండిన పూలరేకుల జ్ఞాపకాలు రాలి పడవంతే!


పుస్తకాలు 

మూసిన అల్మరా అద్దాల్లోంచి తొంగి చూస్తుంటాయి పుస్తకాలు

చాలా నిరాశతో తదేకంగా చూస్తుంటాయి

నెలల తరబడి కలవనే లేదు

ఒకప్పుడు వాటి సమక్షంలో గడపబడే సాయంత్రాలన్నీ ఇప్పుడు తరచుగా

కంప్యూటర్ తెర మీదనే గడచిపోతున్నాయి!

ఎంతో అసౌకర్యంగా కదులుతుంటాయి ఆ పుస్తకాలు

వాటికిప్పుడు నిద్రలో నడిచే అలవాటు మొదలైపోయింది

చాలా నిరాశతో తదేకంగా చూస్తుంటాయి

అవి వినిపించే విలువలకి

ఎన్నడూ బ్యాటరీ అయిపోవడమనేది ఉండదు

ఏ బంధాల గురించి వివరించాయో

అవన్నీ విడివడి తెగిపోయాయి

ఏదైనా పేజీ తిప్పినప్పుడు ఒక నిట్టూర్పు వెలువడుతుంది

ఎన్నో పదాలకి అర్ధాలు రాలి పడిపోయాయి

ఆకులు రాలి, మోడు బారిన కొమ్మల్లా మిగిలాయి ఆ మాటలన్నీ ఇప్పుడు

వాటి మీద ఏ అర్ధాలూ మొలకెత్తవు!

ఎన్నో పరిభాషలున్నాయి

అవన్నీ పగిలిన మట్టి కుండల్లా చిందరవందరగా పడి ఉన్నాయి

ఒక్కొక్క పేజీ తిప్పినప్పుడల్లా

కొత్త రుచి ఏదో నోటికి తగిలిన అనుభూతి!

ఇప్పుడొకసారి వేలితో నొక్కగానే

ఓరచూపు మేరలో స్క్రీన్ మొత్తం పొరలు పొరలుగా బొమ్మలు పరుచుకుంటాయి

పుస్తకాలతో ఆ వ్యక్తిగత అనుబంధం తెగిపోయినట్లే ఉంది

ఒకప్పుడు వాటిని గుండెల మీద పరుచుకుని నిద్రలోకి జారుకునేవాళ్ళం

లేకపోతే ఒడిలో దాచుకునో

లేక మోకాళ్ళని బుక స్టాండ్ చేసుకుని

ఏదో ఒక దీర్ఘ పూజలో ఉన్నట్టు.. ఇంచుమించు నుదుటిని తాకిస్తూ.. తలలు వంచుకుని చదివేవాళ్ళం!

అ ప్రపంచ జ్ఞానం అంతా ఇప్పటికీ ఏదోరకంగా లభిస్తూనే ఉందనుకో

కానీ,

ఆ పేజీల మధ్యలో ఉన్నట్టుండి పలకరించే ఎండిన పూలూ, పాత ఉత్తరాల పరిమళాలూ,

పుస్తకాలు ఇచ్చిపుచ్చుకుంటూ కావాలని జారవిడిచీ,
కలిసి తీసుకునే నెపం మీద నిర్మించుకునే కొత్త బంధాలూ

ఇవన్నీ ఏమైపోతాయి!?

అవన్నీ ఇక మిగిలుండవేమో!?!?

మూలం:

Kitaaben

Kitaaben jhaankti hain band almaari ke sheeshon se
badi hasrat se takti hain
maheenon ab mulaqaaten nahin hoti
jo shaamen un ki sohbat main kataa karti thi,ab aksar
guzar jaati hain computer ke pardon par
badi bechain rehti hain kitaaben
Unhe ab neend mein chalne ki aadat ho gayi hai
badi hasrat se takti hain

jo qadren woh sunaati thi
ki jin ke cell kabhi marte nahin the
woh qadren ab nazar aati nahin ghar mein
jo rishte woh sunaati thi
woh saare udhde udhde hain
Koi safha palatTa hun toh ek siski nikalti hai
kayi lafzon ke maani gir pade hain
bina patton ke sookhe tund lagte hain woh sab alfaaz
jin par ab koi maani nahin ugte
bahut si istelaahen hain.
Jo mitti ke sakoron ki tarah bikhri padi hain
gilaason ne unhen matrook kar dala

zabaan par zaaiqa aata tha jo safhe palatne ka
ab ungli click karne se bas ek
jhapki guzarti hai
bahut kuchh tah-b-tah khulta chala jaata hai parde par.

Kitabon se jo zaati raabta tha kat gaya hai
kabhi seene pe rakh ke lett jaate the
kabhi godi mein lete the
kabhi ghutnon ko apne rahl ki soorat bana kar
neem sajde mein padha karte the, chhoote the jabhee se.

Woh saara ilm toh milta rahega aainda bhi
magar woh jo kitaabon mein mila karte the sookhe phool aur
mehke hue ruqe
kitaaben maangne, girne, uthaane ke bahaane rishte bante the
un ka kya hoga ?
woh shayad ab nahin honge!!




మొదటి ప్రచురణ సారంగలో...

ఒకే ఒక్క శబ్దం 14 - కాస్త దూరం జరగవూ?

అది ఏ కాలమూ, ఏ సమయమూ అని పట్టించుకోవాలనిపించని సందర్భాలు కొన్ని ఉంటాయి. పక్కన నువ్వున్న స్పృహ తప్ప ఇంకేదీ తెలీని, అక్కర్లేని సందర్భాలవి!
అలసటతోనో, బద్దకంగానో చేరువలో ఒత్తిగిల్లి ముడుచుకుంటున్న నిన్ను చేతులు చాచి, తపనగా మెడవంపులో తలని దాచుకున్నప్పుడు… మాటలు అక్కర్లేని ఇష్టంతో అరచేతిలో ముద్దు పెట్టుకోవాలని వున్నప్పుడు, 

ఇంచుమించు అప్పుడే,
రాబోయే కలల సంకేతాలతో బరువెక్కిన కళ్ళని మెల్లగా తెరిచి నువ్వు నవ్విన చప్పుడు!
కేవలం అప్పుడు మాత్రమే, వెంట్రుకల్లోకి మృదువుగా వేళ్ళు జొనిపి  అపురూపంగా దూరం జరపాలనిపిస్తుంది! చేతుల మధ్యనున్న వసంతాన్ని పక్కన కూర్చోబెట్టుకుని నిశితంగా పరికించాలనిపిస్తుంది!
వెన్నెల తారట్లాడే ముఖాన్ని, దానిపై కదలాడే ఒక పసినవ్వునీ అప్పటికప్పుడు చూడకుండా ఉండలేని నిస్సహాయతతో వేడుకుంటుంటాను, ‘కాస్త దూరం జరగవూ?’


దూరం
 
నీ తల ఒత్తిడి వల్ల దిండు మీద పడ్డ ఆకృతి ఇంకా అలానే ఉంది
తేమతో కూడిన నీ శరీరపు సువాసన దుప్పట్లో తేలియాడుతోంది
చేతుల్లో కదలాడుతున్న నీ మోము పరిమళం
నా నుదుటిపైన నీ పెదవుల కదలికలు
ఇంతలా దగ్గరైతే ఇక నిన్నెలా చూశేది?
కాస్తంత విడిపడ్డావనుకో నీ ముఖాన్ని చూడగలను!

మూలం:

Phaasala

 
Takiye pe tere sar ka woh tippa hai, pada hai
Chaadar mein tere jism ki woh saundhi si khushbu
Haathon mein mehekta hai tere chehre ka ehsaas 
Maathe pe tere honto ki mohar lagi hai
Tu itni qareeb hai ki tujhe dekhun to kaise
Thodi si alag ho to tere chehre ko dekhun 

****************

ఇంటినిండా సర్దినవీ, సర్దాల్సినవీ వస్తువులూ, పుస్తకాలూ, బట్టలూ… అన్నీ నీ చేత ఎంపిక చేయబడినవే! నువ్వూ, నీ వెంటే నీ ఊపిరీ కదిలెళ్ళిపోయాయి కానీ, నీ దేహపు జాడలింకా చుట్టూ ఉన్నట్లే ఉంది.

పసుపు గులాబీ చెట్టు నాటుతూ, మధ్యలో ఆసరా కోసమనుకుంటా పక్కనే ఉన్న తెల్లగోడని పట్టుకున్నావు. పూచిన పూల వంక చూద్దామనే అనుకుంటాను కానీ, గోడ మీద మిగిలిన నీ చేతి మరకల నించి అస్సలు మళ్ళించలేను కళ్ళని!
 
నువ్వు వెళ్ళేరోజు విడిచివెళ్ళినవో, లేక వేసుకుందామని వదిలి వెళ్ళినవో మరి ఆ దుస్తులన్నీ ఉతికి శుభ్రం చేసి, తగిలిస్తుంటాను.. వాటి మీద దీపావళి రాత్రి అంటుకున్న నల్లటి చారిక మాత్రం అంతకంతకూ చిక్కబడుతోంది!
 
ఏ రోజు ఏ పూట అయినా నువ్వొచ్చి ‘ఇదేంటి ఇల్లంతా!?’ అని గదమాయిస్తావని ఏవో సర్దుదామనీ, అంతా శుభ్రం చేద్దామనీ అనుకుంటాను కానీ, బాల్కనీలో, మంచం మీదా, వంటింటి పాత్రల నిండా ఉన్న నిశ్శబ్దాన్ని మాత్రం తుడిచేయలేక పోతున్నాను.
 
మొత్తం కొల్లగొట్టబడింది… నా లోపలి నించో? ఇంటి లోపలి నించో? 

బట్టలు
 
నా బట్టల మధ్యలోనే తగిలించి ఉంటాయి నీ అందమైన రంగురంగుల బట్టలు
ఎప్పుడూ నేనే ఇంట్లో వాటిని ఉతికి, ఆరవేసి, ఆ తర్వాత
నా చేతులతో స్వయంగా ఇస్త్రీ చేస్తాను కానీ,
వాటి ముడుతలు ఎంత ఇస్త్రీ చేసినా పోనే పోవు
అదే కాదు, ఎంత ఉతికినా గతంనాటి మనోవేదనల మచ్చలు వదలనే వదలవు!
జీవితం ఎంత సులభమయ్యేదో కదా
ఒకవేళ ఈ బంధాలన్నీ దుస్తుల్లా ఉండి ఉంటే
షర్ట్ మార్చినట్టు ఎప్పటికప్పుడు మార్చుకోగలిగితే!

మూలం:
Libaas

Mere kapdon mein taanga hain tera khushrang libas
Ghar pe dhota hun har bar main use, aur sukha ke phir se,
Apne haathon se use istrii kartaa hun magar,
Istrii karne se jaathii nahin shikne uskii,
Aur dhone se jile-shikvon ke chikatte nahin mitthe

Jindagii kis kadar aasaan hothii
Rishte gar hote libaas —
Aur badal lete kamiijon kii tarah!


మొదటి ప్రచురణ సారంగలో...